Hoofdsponsor

1/250 Italeri Parthenon

ERVARING
*
BOUWWIJZE
*
BOUWBUDGET
*
BOUWSTATUS
*
COMMENTAREN
*

StevenVD

Well-known member
Registered

Je moet het Italeri nageven dat ze veel aandacht spenderen aan de educatieve kant van modelbouw. Zo heb ik hier het (bijna) vorige jaar een aantal mechanische bouwdozen van hen gebouwd, die uitvindingen van Leonardo Da Vinci uitbeelden. Misschien zijn er nog een paar de moeite om te bouwen, al ben ik uitsluitend geïnteresseerd in de mechanische kant ervan. Italeri heeft nog een gamma van historische modelbouwkits in de vorm van gebouwen. Daarvan had ik al het vrijheidsbeeld en het Colosseum gezien, maar die kits zagen er wat te eenvoudig uit om me lang mee bezig te houden. Toen ik echter bij Speelgoed2000 het Parthenon zag staan, wilde ik dit graag eens bouwen. Nu de da Vinci-katapult afgewerkt is, vult dit de ruimte mooi op.

542af64cffc144057374700a01dc6b2f.jpg


Je merkt op dit overzicht dat ik een set figuren had voorzien. deze figuren zijn in HO-schaal of 1/87. Nu had men op Scalemates de schaal van het Parthenon aangeduid als zijnde 1/100, waarbij ik dacht dat 1/87 vrij goed kon passen, maar al snel viel het op dat er iets niet klopte. Een van die figuurtjes zou van de ene tot de andere zuil kunnen gereikt hebben. Ik wist dat er een review over dit model op de pagina stond, en daar sprak men van 1/250. Helaas bestaan er voor deze schaal nog geen historisch verantwoorde figuurtjes, alleen zeemannen en treinreizigers. Bij de kit blijken er nu toch twee figuurtjes te zitten. Misschien vind ik er nog wel van een geschikte grootte.

19366e5340af62fa9046dbb578c3fe84.jpg


Het belangrijkste onderdeel van de kit is de stylobaat waar de zuilen op geplaatst zullen worden. Die zit los in de doos maar er zitten nog een paar aangietpunten op. De afstand van de korte zijde is 15 centimeter. Je ziet hier ook het gietraam met de figuren, in goudkleurig plastic. De grote figuur is het cultusbeeld van Athene. Dit was een chryselephantine beeld, zie de video bovenaan voor een reconstructie van dit beeld uit ivoor en massief goud. Verder nog een mooie handleiding maar de bouwstappen zijn in monochroom 3D en dat vind ik niet altijd duidelijk.

1f0524e3835a2fce719cd7a49f3ddf08.jpg


De tempelfrontons en de muren komen vier keer mee in de doos.

53a5ec323f19f8b37f4face9e0d2bc51.jpg


Ook de zuilen, het dak en de architraaf waar dat op steunt zijn vier keer aanwezig.

1566e753cc74297acfcc96c6c64c54be.jpg


In de handleiding staat vooral de geschiedenis van de tempel en de beschrijving van de omgeving waarin het Parthenon staat.

cc8a7993ca742d3b9428c1234f7eff20.jpg


De bouwbeschrijving begint plotseling voordat de laatste zin van de geschiedenis toegevoegd is. Daar had moeten staan dat er nog een heiligdom op de Akropolis staat voor de drie Griekse dramaturgen Sophocles, Aeschylus en Euripides.

677d1588ce3c4f71d98f3175aa7742dd.jpg


Volgens de nieuwe kleurentheorie zou je dit model in bonte kleuren moeten zetten. Dit weten we door microscopisch onderzoek naar pigmenten op de restanten van het gebouw, zoals de beeldengroep die in het British Museum terechtgekomen is.

b93c7c353a35479875cbd99b8d5de452.jpg


In het allerheiligste van de tempel, ook Parthenon genaamd, werkten de maagden die aan Pallas Athena gewijd waren.

4dbd4a14c57b1a73db705213a7f1f023.jpg


Ik heb voor de gelegenheid nog eens het oude Artis-Historiaboek opgediept.

09df1bf0cbf7717a71f43956b2222150.jpg


8e3675eb7ebc22e6fdc5f0b5d6b569fd.jpg


Zichten op de Akropolis bij nacht en dag, met rechts het Parthenon, midden het Erechtheion en links de Propyleeën. Onderaan ligt het theater van Dionysus.

e216fbbe063d4ed99c1c9a03208f3ed1.jpg


Ik heb de betreffende tempelsoort hier aangeduid als een peripteros met een rij zuilen rond de cella. De latere reuzentempels konden meerdere rijen hebben, of muren met "nepzuilen".

21006790b07c973fd5ab6547895a83b2.jpg


Zicht op het Parthenon vanuit de Propyleeën. Deze Dorische bouworde bepaalt het grootste deel van de tempel, maar in de cella (het ommuurde deel) gebruikten ze slankere Ionische zuilen om plaats te besparen. De zuilen in de kit kunnen niet echt tippen aan wat er nu met resin mogelijk is, want de cannelures verhinderen een goede lossing van de mal. Daardoor zijn de zuilen aan de binnenzijde van de colonnade iets vlakker. Het kussen onder het kapiteel is daar ook scheefgetrokken. Ik heb reeds nagekeken of er iets te vinden is om ze te vervangen, maar het is een lastige schaal en je hebt er wel veel nodig.

a656df32cdac173c5bfb991924beb7fa.jpg


De tempel is vrij goed bewaard, maar een deel ervan is ingestort na een explosie van een munitiedepot in de tempel tijdens de Turkse bezetting van Athene in de moderne tijd.
 
DAT interesseert me nu wel eens. Wat ik me in eerste instantie wanneer ik het onderwerp zie... zijn de hoeken en de lijnen van het model.

Rare vraag/opmerking nietwaar, maar ik weet bijna zeker dat Steven wel weet wat ik bedoel.
 
Danny, als je vragen hebt over de ontwerplijnen van de tempel, kan je al veel van de zaken die ik er over kan vertellen uit de cursus klassieke archeologie in het bovenstaande filmpje terugvinden. Ik ben er ook vrij zeker van dat Italeri geen rekening gehouden zal hebben met de optische correcties waarvan sprake. Het zullen nu allemaal rechte lijnen zijn.

Ik heb wel ontdekt dat er teveel traptreden zijn op de toegangstrappen, ze liggen niet gelijk met de treden van de stylobaat zoals de auteur hierboven uitlegt. Ik ben nu aan het zagen tot ze gelijk liggen.
 
Laatst bewerkt:
Interessant onderwerp dat ik zeker ga volgen.
Ben nooit in Griekenland geweest en heb het dus nooit echt gezien maar zaken uit de oudheid hebben mij altijd al geïnteresseerd.
Het Artis boek heb ik wel, kan dus meevolgen.
 
Bedankt voor de reacties. Ik heb zelf Athene nog niet bezocht, al ben ik lang geleden wel eens op Kreta langsgeweest.

Het eerste dat me opviel aan de grondplaat waren de toegangstrappen. Als je de film in de vorige post bekijkt, zie je dat de treden van de trap als blokken op de stylobaat gelegd zijn, want die heeft treden van een halve meter hoog. Ik vond een foto van de trap op een interessante website waar we een tour rond het gebouw maken. Ik vond geen datum wanneer dat plaatsvindt, maar je ziet hoe het gebouw in de loop van de geschiedenis afgetakeld en weer opgebouwd is.

a0f98cf2dd6997e0a03da55c25740093.jpg

(foto https://www.greecetravel.com/matt-blog/2009-1-13.htm)

Maar Italeri had dat niet goed bekeken en liet de trap uitspringen over de stylobaat. Linksonder de actuele situatie en midden onder wat Italeri ervan maakt.

587b048e34b268b9c4c4fe62c41628e9.jpg


Als ik de vijl even op de treden zet, blijken ze al ingezakt te zijn tijdens het gieten.

d1013fa92bef7c81469ed0ebed3f81b1.jpg


Met behulp van twee platte voorwerpen en een microzaagje heb ik de trap gereconstrueerd.

74e5b5714877f73759a80a596e45c8a6.jpg


Hier zie je hoe dat bij de tweede trap in zijn werk gaat. Het stukje plexiglas heeft dezelfde dikte als de stylobaat en de zaag wordt daarover geschoven om de traptreden daar horizontaal gelijk mee te maken. Voor de tussentreden is het mesje gebruikt als bed, dat heeft de halve dikte van het plexiglas.

4b04a9e243bbec19e17d9f05f6c0cf80.jpg


98ad2b4b195d50838c8361bf202db852.jpg


Daarna viel me een andere onvolkomenheid op. Er zit heel wat warping in dit stuk. Het is zo erg dat er een hoek omhoog blijft staan als je dit plat op de tafel legt.

26dd0e502c95bf01a245c7849603ed42.jpg


Om dit op te lossen, zou je het geheel op een plank moeten kleven. Ik wilde een oplossing zonder voorlopig die plank te gebruiken. Een stuk stevige weidedraad zou me daarbij helpen.

175ba08083a3760e5c0bed2ab7260f91.jpg


Die draad wordt van het ongehoorzame hoekpunt naar de overkant gespannen en aan een opstaande rand vastgehaakt.

2c71e744c4b2c6b38520443b2332e020.jpg


Nu wordt de draad met een tang kromgetrokken. Dit veroorzaakt de benodigde tegenspanning die het hoekpunt naar beneden trekt. Door de dikte van de draad, 2 millimeter, zal deze niet zelf terug ontspannen.

76e86b63654e477aca1214a89f52a511.jpg


De plaat is nu recht.

5350ea9d44dcaffd67e7d143a2ca88c9.jpg


De eerste zuilenrij wordt nu gebouwd. Ik toon hier het onderaanzicht van deze kleine Dorische zuilen bedoeld voor de naos, de ruimte waar het Athenabeeld stond. De gietrichting is helaas goed te zien en geeft een ovale vorm. De gietnaad is een beetje verstopt in de cannellures op de zuil, maar de kapitelen moesten allemaal bijgevijld worden. Je moet in feite geen lijm gebruiken voor deze elementen, ze kunnen vastgedrukt worden in de plaat. Dit moet met zo'n kracht gebeuren dat je vaak nog een naad overhoudt als je niet oplet.

ab8370f558d5ffb159904aadcc5d21c9.jpg


De zuilen zijn ook vrij plomp volgens een tekening in een architectuuurboek dat de verhoudingen diameter/lengte behandelt.

3842dd50ff5534b8d52f1fcd853b990c.jpg


Hier zijn ze allemaal losgemaakt, je krijgt er twee extra van vier sprues omdat er een oneven aantal in de tempel stond.

f7fe6c46feb818e7baffa59df0921b68.jpg


De architraaf die de kapitelen verbindt, is enorm lelijk gegoten, met een overdreven lossingshoek. Het is zelfs de bedoeling dat je twee van deze misbaksels op elkaar legt, want Italeri heeft hier de besparingsmodus ingezet en wil dat je dezelfde zuilen onder en boven de architraaf gebruikt. Die moeten dus ook vastgedrukt kunnen worden.

c08f8b81fabd755e928eb778e243050e.jpg


Ik had de onderste zuilenrij al in de grondplaat vastgemaakt.

99c367f0415f13d3da204c0a5f5e2099.jpg


Toen stelde ik vast, dat op reconstructies van de tempel de bovenste zuilenrij meestal kleiner en slanker gebouwd was.

456b9c1dcf447bcfacbbedf77b48a41f.jpg


Er is een reconstructie op schaal 1/1 gemaakt in Nashville, Tennessee en daar hebben ze ook deze verhoudingen aangehouden. Iemand heeft daar ook een fullsize godinnenbeeld van 12 meter hoog voor gemaakt.

0fc0518a81cc093c162472c51c13bad7.jpg


Ik vermoed dat Italeri zich gebaseerd heeft op oude reconstructietekeningen om de twee rijen even hoog te maken.

179e59bcabc293965f4aaae18556bdc0.jpg


10ab5068c52cf9f3f82dc16071ce8565.jpg


Maar ik wil het gebouw maken zoals het nu gereconstrueerd wordt, niet honderd jaar geleden. De zaag gaat dus in de zuilenrij. Met het materiaal dat Italeri meegeleverd heeft moet ik nu andere verhoudingen gaan bouwen.

660edda7e424556adab21e45e4214fef.jpg


Dat wordt dan gelijk geschuurd en de volledige zuilen die klaar lagen voor de bovenverdieping worden hier bovenop gekleefd met de paspin verwijderd.

4a62c572c5d9c030d07156de0454ee48.jpg


Er is nu een naad zichtbaar en die wordt met secondelijm opgevuld.

32fe9b6aad9cce0da1cd3830e9ca3b9e.jpg


Ik heb de verbindingslijsten zwaar bewerkt zodat ze toch een strakke zijkant tonen. Ik heb ook materiaal uit de holtes verwijderd, want het is nergens voor nodig dat je ze zo hard moet vastdrukken. Ik giet er toch lijm op.

22195fa18c8b79a23bd266b1cbcdf26c.jpg


De korte zijde wordt ingeklemd met dit nuttige stuk kinderspeelgoed.

https://modelbrouwers.nl/media/cache/1d/a7/1da7ba27bc6b09bcd05db4015be76c8c.jpg[/img

Dan worden de stukjes afgezaagde zuil op gelijke lengte gevijld en in het verlengde van de zuilenrij gekleefd. Ze zijn nu niet zo slank als ik had gewild, maar er moet nu geen tweede blok onder gekleefd worden en dat maakt de zaak een stuk lichter. Ik moet er wel rekening mee houden dat daardoor het plafond nu niet meer zal raken aan de bovenste architraaf, er ontbreekt zo'n vier millimeter.

[img]https://modelbrouwers.nl/media/cache/d1/14/d114c7512b9c3c4e6cbbbf0c8612bedd.jpg

De bovenste verbindingsstenen heb ik nog dunner afgezaagd, tot het bijna riskant werd.

d2c94962bf4db4cc07174336700f873b.jpg


Dit staat nu te drogen.

8d008d43c6c5ce820cda2d0f35c0029a.jpg
 
Het is “maar “ een eenvoudig kitje en toch ga je er al direct de fouten uithalen en verbeteren.
Die kromme vloerplaat heb je heel ingenieus opgelost.
 
Bedankt, hou je maar ergens aan vast voor de volgende post, want er is nog zwaarder gerenoveerd. Er is nog een aankoop van moderne figuurtjes gedaan, plus een nieuwe Italerikit. De figuurtjes zijn wel 1/200, dus moeten ze iets verlengd worden en wat gerestyled. De meeste Grieken hadden toch een stola aan die wat hakwerk kan verhullen.

6eafd7e5e94a33ea883fa7f9d89d588d.jpg


Het godinnenbeeld komt als volgt uit de sprue.

da02d5e6e1be7916850646d7950d8a9f.jpg


Ik las echter gisteren in dit mooie artikel https://talesoftimesforgotten.com/2020/01/26/what-really-happened-to-the-athena-parthenos/ dat het oorspronkelijke beeld waarschijnlijk geen zuil ter ondersteuning nodig had. Die zuil is in latere marmeren kopieën toegevoegd, zoals nog wel eens gebeurde omdat marmer veel zwaarder is dan zijn gewicht in hout of hol gegoten brons. Ik heb die dus verwijderd en ben de gietnaad afgegaan met een vijltje.

1f940b6b0017de42fd32bd8ff3fd9e65.jpg


Het beeld komt op een podium in de naos en dan wordt de ruimte gebouwd die zelf ook parthenon heet. Hier komen vier Ionische zuilen in. Je zou de afscheidingswand moeten bouwen uit vier identieke stukken plaat met steenmotief op. Die plaat wordt samengehouden door een fries bovenaan. Helaas komen de stenen niet goed uit tussen twee platen en blijft het goed merkbaar dat er vier stukken staan.

e5503af960eced04b580733695050603.jpg


Je zou dan aan elke zijde twee stukken poort moeten samenvoegen en daar vier stukken buitenmuur tegen moeten zetten, allemaal 1,5 millimeter dik. De vierde fries moet je in twee hakken en die stukjes houden dan de muur samen als een soort Japanse dojo.

a2c71e94390fad65af2d538ece189fa3.jpg


In die buitenmuur kan je naar believen kijkgaten snijden, maar die zouden niet helemaal samenvallen met de twee ruimtes in de tempel.

ce9d6302ba2b0841e23c29be5696b1d3.jpg


Ik was niet tevreden met deze voorstellingswijze van Italeri, puur om het hen gemakkelijk te maken met de sprues. Sommige van de muren in de tempel waren twee meter dik, die kan je niet zomaar vervangen door plaatjes van 1,5mm want dan zouden ze maar 37,5 centimeter dik zijn in het echt. Aangezien de deur van de tempel open staat, kan je dit verschil in dikte makkelijk zien. De naden tussen de muurstukken vallen ook op omdat het patroon van de stenen niet continu loopt. De enige oplossing die ik kon bedenken, was om met stukken styreenplaat de muren dikker te maken. Dan zouden de deurkozijnen ook niet meer uitsteken voor de muur, dus haalde ik de deur er uit met een graveertool. Als je daar meerdere keren mee langs een lijn gaat, snijdt dat sneller en veiliger dan een scalpel.

6b77550d88d2b4820936175d4fb5ba61.jpg


Ik had ook vastgesteld dat de poortstukken maar aan een zijde een diepe textuur toonden. De andere zijde was zo goed als vlak.

c6dcce42b3dc2753abe2bc9db27f6dbc.jpg


Als er dan toch een stuk van de poort achter een styreenwand zou verdwijnen, dan moest dat maar het vlakke stuk zijn. Door het stukje boven de deur de verplaatsen en het hele stuk om te draaien, kon ik de kant met het detail bewaren. Ik moest dan alleen de pasgaatjes voor de fries opnieuw boren. Ik sneed nu ook een stuk styreen uit.

e45496390a09e5cf64d961d4307b8933.jpg


Ik nam de maten van de stenen over op het styreen door er met een mes in te snijden. Ik had daarvoor wel even gecheckt in de winkel of er geen stukjes muurprofiel beschikbaar waren en ik vond er wel iets dat er goed op leek. Helaas hebben al deze stukken kunstmuur (merk Redutec) een mortelvoeg tussen de stenen. En dat is nu net iets dat de klassieken nog niet gebruikten, het waren pas de Romeinen enkele eeuwen later die daarmee op de proppen kwamen. Bij de Oude Grieken pasten alle kalksteenblokken naadloos op elkaar, houten of metalen pluggen moesten de stenen aan elkaar verbinden. Ik moest dus alle binnenwanden zelf graveren. Gelukkig zijn er allemaal heel regelmatig opgebouwd met alternerende steenrijen boven een hoge plint.

7ea8ead94595796c568e066035125f8a.jpg


Om de omgedraaide muur te doen passen in de vloer, moest er ook nog een stukje van de lip onderaan weggehaald worden.

4101f51d5ecd8fc52ec1b468f1400364.jpg


Dan werd een strook van 4,5 mm tussen de twee wanden gekleefd. Samen geeft dat 8 mm of in het echt twee meter.

db42239954d58a6056b48be7e25a997f.jpg


Nu ik de moeite deed om deze aanpassing aan het plan te doen, wilde ik ook kijken of er andere instinkers in het ontwerp van Italeri gekropen waren. Je zou denken dat het makkelijk is om een grondplan voor het model te ontwerpen van een bestaand opgravingsplan. Alle componenten zouden daar dan mooi op moeten passen. ik printte een plan af waar een aantal maten op nagerekend waren. Dit is te vinden op de volgende blog: https://athang1504.blogspot.com/2011/01/parthenon.html . Het blijkt al snel dat Italeri het erg ruim genomen heeft met de pronaos of voorportaal van de tempel. Een zuilenrij is daarvoor een paar meter opgeschoven. Daardoor valt het minder op dat de muur van bordkarton geworden is. Ook de opisthodomos (achterluifel) van de tempel is op die manier uitgebreid.

1f19c9a406bf328d390ffd3c206f384b.jpg


De manier waarop we dit probleem kunnen ondervangen zonder de toegangstrappen opnieuw te moeten scratchen, houdt in dat het hele vloergedeelte van de pronaos tot aan de tempelingang uitgesneden wordt.

d65874abf7c9c569013135f26872eeb5.jpg


Ik gaf de aanzet met de graveertool, maar daarna heb ik toch de cirkelzaag bovengehaald. Dit fragment is nu exact twee rijen vloertegels te breed om de zuilen goed te doen uitkomen.

bde2f4b87d7cfeffd3c470ca1c3b4c80.jpg


Die rijen zijn hier losgemaakt en achter het stuk gelegd. Ook de andere kant van de tempel is aangepakt. Nu zie je de torsiedraad weer tevoorschijn komen.

ef5f5dda58f9eb8f89c8a14b3c9ed6af.jpg


Ik heb een paar plaatjes onder de uitsnede gekleefd om de vloer op gelijke hoogte te houden als die teruggekleefd wordt.

19b09a0e67b8b3c9e5de678f626c5b68.jpg


De overgebleven sleuf wordt met stukjes sprue ondersteund. Omdat het vloertegelpatroon ook heel regelmatig is, zal het mogelijk zijn alles onmerkbaar in elkaar over te laten lopen.

bf5c8b43e505755895ede286bae60aaf.jpg


Door de torsiestaaf werd een en ander wel uit verband gedrukt, dus heb ik de vloer moeten inklemmen.

da8768ba7af2f33f09b24db08016ec61.jpg


De tweede poort werd nu voorbereid.

d455681bd5a8c2b676e94c65f762294c.jpg


Ook deze kreeg een omgedraaid muurdeel waarvan de gaatjes bijgeboord moesten worden.

280578b9a095ab7fae6b1bda9207e42f.jpg


adc8ceba3cd3dac53d07659c701e4a32.jpg


Een gevolg van het spelen met de proporties was dat de Ionische zuilen te dicht op elkaar stonden.

eef604fc0007d187da4d8e58f4ceac7b.jpg


Even een paar vierkante gaten bijboren en dan konden de voorste zuilen opschuiven. Maar nu kwamen ze heel dicht bij de poort te staan.

ceb7744ed75ca6e786232aafc3e1a92f.jpg


Ik heb dus de lippen onder de poortmuur weggehaald en die kan nu richting de achterzijde van de tempel verschuiven (hier links).

d97d304afcc0d48424aad7eadf6adf26.jpg


De vier fragmentjes voor de binnenmuur van de tempel konden het beste totaal vervangen worden. Op mijn schaalplan was er vier millimeter nodig, dus heb ik twee stukken styreen van 2 mm op elkaar gekleefd.

02a44b3bb21634a442a496cf1f782b5c.jpg


Dan is er een uurtje graveerwerk gespendeerd om beide kanten hiervan te detailleren.

a71a6716af40450b687fee82fa974f25.jpg


De binnenmuur staat uit zichzelf op zijn plek. Het is nu nog even beslissen hoe de zijmuren aangepakt moeten worden. Ook die zijn met een extra styreenplaat te regelen. hoe meer kijkgaten ik maak, hoe minder ik zal moeten graveren, want deze stukken muur zijn exponentieel groter dan wat ik al heb moeten namaken...

34ffeac11fcfa3430dde1c88e07f6903.jpg
 
Ongelofelijk !
Steven, controleer eens de onderste zuilen rij van het deel waar het beeld staat. Ik heb de indruk dat deze niet recht is. De zuilen waarschijnlijk wel maar de bovenste platte balk lijkt niet recht.
 
Bedankt. Er zijn zeker minder rechte kantjes aan die balken, maar je gaat ze uiteindelijk ook niet meer kunnen zien van bovenaf. Ze zullen wel gefixeerd worden door de dakbalken en dan zal ik ze zo recht mogelijk zetten.
 
Terug
Bovenaan